مسجد جامع عتیق شیراز Jameh Atigh Mosque shiraz
مسجد جامع عتیق ( Jameh Atigh Mosque shiraz ) که از کهن ترین مساجد شیراز می باشد و در دوره ایلخانیان بنا شده است یکی از جاذبه های توریستی شیراز می باشد. مسجد جامع عتیق یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد شیراز است که در ضلع جنوب شرقی شاهچراغ واقع شده است و دارای یک ورودی از داخل حرم شاهچراغ می باشد.
از نام های دیگر مسجد جامع عتیق می توان به مسجد جمعه و مسجد آدینه اشاره کرد. نمای مسجد بسیار ساده بوده و تنها به کاش کاری های فیروزه ای مزین شده است.
بخش های مختلف
مسجد جامع عتیق دارای ۶ ورودی شامل یک در ، در ضلع شمالی ـ یک در ، در ضلع جنوبی ـ دو در ، در ضلع غربی و دو در ، در ضلع شرقی می باشد که ضلع شمالی رو به قبله ، ضلع جنوبی پشت به قبله ، ضلع شرقی پشت به آفتاب و ضلع غربی رو به آفتاب است.
در قسمت جنوبی مسجد دیواری به نام دیوار ندبه وجود دارد که با کاشی کاری های آبی یک سرو بر روی آن طراحی شده است. درباره این دیوار روایت محلی جالبی وجود دارد گفته می شود براق (نام یک مرکب آسمانی که پیامبر را در سفر شبانه اش ، معراج ، مسیر بین مسجدالحرام در مکه تا مسجدالاقصی را با آن طی کرده) زمان عروج پیامبر از این محل حرکت کرده است.
خدایخانه یک از جالب ترین بخش های این مسجد به شمار می رود که از نام های دیگر آن می توان به کعبه ثانی ، دارالمصحف ، بیت المقدس یا دروازه زمان اشاره کرد. خدایخانه در وسط حیاط مسجد بالای سکویی یک متری قرار گرفته که می توان دو بخش برای این ساختمان در نظر گرفت یکی ایوان های آن و دیگری اتاقی که در وسط آن قرار گرفته است. معماری این عمارت شبیه به کعبه است اما ایوانی در اطراف آن ساخته شده تا از تابش مستقیم آفتاب در تابستان و بارش برف و باران در زمستان در امان بماند. در قسمت بالایی نمای بیرونی این خدایخانه کتیبه ای از شعرهای عربی در وصف قرآن به خط ثلث و به صورت برجسته نوشته شده است که زیبایی خاصی را به این بنا بخشده است.
دیگر بخش ها
در قسمت شمالی مسجد جامع عتیق دو در مشاهده می شود که یکی از آن ها در شمال شرق و آن یکی در شمال قرار دارد که در شمالی مسجد به در ۱۲ امام مشهور است و چهار کتیبه کاشی کاری در دو سمت این سر در مشاهده می شود که نام ۱۲ امام بر روی آن طراحی شده است.
در میان قسمت شمالی مسجد طاق نمای بلندی قرار دارد که به طاق مروارید معروف است در حاشیه داخلی این طاق با خط نسخ سوره هل اتی بر روی کاشی ها طراحی شده است در انتهای این طاق پله هایی وجود دارد که شما می توانید از طریق آن به پشت بام و گلدسته ها دسترسی داشته باشید. در بخش غربی این طاق نما گذرگاه در شمالی (در ۱۲ امام) و پنج طاق نمای دیگر مشاهده می شود.
در بخش غربی مسجد جامع عتیق ورودی حرم شاهچراغ قرار گرفته است که رواق هایی با ۱۰ دهانه دارد. در این قسمت در ورودی به شبستان بخش جنوبی که یکی از در های مهم می باشد هم دیده می شود که دارای تزئینات ، کاشی کاری و معرق کاری است. در قسمت غربی ۱۰ طاق نما وجود دارد که در پشت آن ها شبستان کوچکی بنا شده و در یکی از این طاق نماها گذرگاه ورودی قرار گرفته است.
در ادامه
در قسمت جنوبی طاق نمای بلند و پهنی قرار دارد که در گذشته تخریب شده و در سال ۱۳۴۸ مجددا ساخته شده است. در درون این طاق نما کتیبه ای قدیمی به خط ثلث وجود داشته که تنها بخشی از آن بعد از تخریب باقی مانده است. شبستان کوچک و قدیمی در پشت این طاق نما واقع شده که دارای سقف آجری است و هر سمت آن دو طبقه دارد. در قسمت شرقی این شبستان کوچک شبستان قدیمی به نام چهل ستون واقع شده که سقف آن آجری بوده و دارای چهل ستون مکعب می باشد. این شبستان دارای چهار در می باشد که به طرف صحن باز می شود.
در قسمت غربی در جنوبی مسجد موازی با شبستان چهل ستون شبستان بزرگ و جدیدی واقع شده که بر دیوارها و محراب آن کتیبه های کاشی به خط ثلث و نسخ دیده می شود. یک محراب از جنس سنگ مرمر و آهن با دوازده پله در سمت چپ وجود دارد و سقف شبستان آهن کوبی شده می باشد.
و در آخر
طاق نمای پهن و بلند دیگری در قسمت شرقی مسجد جامع عتیق واقع شده که در بالای آن کاشی کاری های زیبایی جلوه گری می کند. شبستانی خراب در این قسمت وجود دارد که در گذشته محل برپایی نماز بوده است در سال های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۱ شمسی به عنوان کانون فرهنگی استفاده شده اما امروزه بلااستفاده بوده و به خرابه تبدیل شده است.
صحن مسجد جامع عتیق مساحتی بالغ بر 1672 متر مربع داشته و با سنگ های مرمر پوشیده شده است. در گذرگاه های ورودی مسجد چندین سنگاب وجود دارد که این سنگاب ها همیشه پر از آب بودند تا افراد برای وضو گرفتن و آشامیدن از آن بهره ببرند. در اطراف این سنگاب ها نقش و نگار ها و آیات قرآنی دیده می شود که به دلیل قدیمی یودن از بین رفته اند.
آدرس مسجد جامع عتیق شیراز : شیراز ، ضلع جنوب شرقی شاهچراغ Masjed Jame Atigh Shiraz
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر در مورد جاذبه های توریستی شیراز و رزرو خدمات گردشگری ، با همکاران ما در آژانس مسافرتی سیارک شهزاد پارسی با شماره های ۲۶۷۱۲۷۳۱ و ۳ تماس حاصل فرمایید.
